Бүгінгі археология, антропология ғылымдары діни сенім-наным жолдары мен жүйелерінің тым ерте дәуірлерден бері адамзаттың даму, өркендеу және кемелдену барысымен біте қайнаса жалғасып келе жатқанын дәлелдейді. Кейбір биохимия және генетика саласы ғалымдары (Rebecca Cann, Mark Stoneking, Douglas Wallace) дүниежүзінің көптеген аймақтарындағы адам нәсілдерінің генетикалық ерекшеліктерін салыстыра отырып, бүгінгі адамзаттың түр-тұқиянында бір атадан тарағаны туралы қорытынды жасаған. АҚШ-тағы Станфорд университеті профессорларынан Луиги Лука Кавалли-Сфорза (Luigi Luca Cavalli-Sforza) және әріптестері 40 жыл бойы дүниежүзіндегі 5 мыңдай тілді зерттей келе, оларды ірілі-ұсақты 17 топқа бөліп, түп негізінде барлық тілдер бір көне тілден тараған деген тұжырымға келген. АҚ ... Читать дальше »

Дін және мәдениеттің арақатынасы жөнінде қыруар пікірлер айтылуда. Соңғы кездері діни экспансия алаңына айналған елімізде «дініміз өзгерсе өзгерсін, мәдениетіміз өзгермесін» (Дулат Исабеков, ҚӘ, №14, 18.04.2003 ж.) дейтіндей, ора шолақ пікірлер де айтылуда. Осы мәселеге байланысты ғылыми қорытынды жасау үшін алдымен қоғам өмірінің ең маңызды ұстыны саналатын дін мен мәдениеттің арақатынасын анықтайық.
Бүгінгі мәдениеттану, антропология және социология саласының теоретиктері дінді мәдениеттің ең маңызды құрамдас бөлігі деп санайды (мысалға Э.Б. Тайлор, Леслие Уайт, Радклифф Броун, Рут Бенедикт, Франц Боаз, Бронислав Малиновский, Уиллиам Хавиланд қатарлы ғалымдардың еңбектерін айтуға болады – М.Б.). Дінсіз қоғам болмайтындықтан, дінсіз мәдениет т ... Читать дальше »

Ғылым және технология дамудың шырқау шегіне шыққанына және адамзат бірін-бірін оңайлықпен тани алатын мүмкіншіліктерге ие болғанына қарамастан, соңғы жылдары діни экстремизм мен терроризм тақырыптарды бұқаралық ақпарат құралдарында жиі орын алуда. Хақ дін Исламды да шарпып өтетін осы мәселенің мән-жайы хақында өзімнің ойларымды былайша түсіндіргім келеді.

Исламият адам және табиғат жаратылысымен толық санасатын, адамның тумысынан пайда болған қажеттіліктерін жауыз санамайтын, оларды дұрыс һәм қажетті деп көретін нағыз орта жол. Мәселен, үйлену, ... Читать дальше »

Әрбір мұсылман жұма күнінің фазилеті мен ерекшелігін біліп сезінгені дұрыс . Жұма күні – күндердің ең абзалы  әрі мұсылмандардың мейрамы болып есептелінеді . Сонымен қатар бұл күні жұма намазы оқылады . Егер мұсылман бұл күнді және жұма намазды қадірлеп , әдептерін ұстанса  Аллаһ оның сауабын арттырып , күніларын кешіреді .Бұл күнде бір сәт бар . Егер мұсылман пенде сол сәтте Раббысынан намаз оқыған күйінде қажетін сұраса , Аллаһ оған сұрағанын береді . Пайғамбарымыздан( ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын ) жеткен бір хадисте былай делінген  :

... Читать дальше »

Ғылым және информация ғасыры деп аталған өткен жүз жылда дамыған мемлекеттердiң азаматтарынан бек көп адам ислам дiнiн өз еркiмен қабылдаған. Олардың iшiнен әлемге аты мәшһүр боксшы Мұхаммед Әли (1942- ) мен өткен ораза айында мұсылмандықты қабылдаған Италия мемлекетiнiң Сауди Арабыстандағы 60 жасар елшiсi Торкуато Кардеилли (Torquato Cardeilli, 1942- ) мырзаны айтуға болады. Бұларға қоса әлемдiк деңгейдегi философтар, физикашылар мен химияшылар, тарихшылар мен әлеуметтанушылар, экономистер мен дiнтанушылар бiр-бiрлеп хақ дiн исламды қабылдауда. Батыс елдерiнiң кейбiр қатардағы азаматтары да, баспасөзде аттары аталмағанымен, кәлима айтып, мұсылмандардың санатына кiруде. Елiмiз ... Читать дальше »

Жоспары

КІРІСПЕ

І. ҚАЗАҚ ЖЕРІНДЕГІ ИСЛАМНЫҢ ТАРАЛУЫ

1. 1 Қазақ жеріне исламның таралуы және оның ... Читать дальше »

Дін деген ұғымның негізінде зорлық-зомбылық болмауы керек, бұл хақ діннің ғайрихақ (хақ емес) діндерден ажырасатын айқын парқы. Дін дегеніміз негізінде иман, яғни сенім жататын рухани байлық. Рұхты зорлауға болмайды. Ислам дінінде зорлау жоқ. Исламияттың негізінде адамдардың өз еркімен, өз ықтиярымен сенуі, өз ирадасымен ғамал етуі қағидасы жатады. Өз ирадасынсыз харам істеуге мәжбүр болғандардың жауапты болмайтыны сондықтан; мисалға, өлім қаупінен қорқып, шошқа етін жеген мұсылманға күнә жоқ /[1]/.

Исламның имани негіздері осында жатыр. Сондықт ... Читать дальше »

1.Ортағасырдағы Еуропа мәдениеті: христиандық ортағасыр мәдениетінің негізі.
2. Қайта өрлеу мәдениетіндегі адам және гуманизм идеалдары.
3. Жаңа заманның мәдениқұндылық бағдарламалары.
... Читать дальше »

Жаратушы ұлық тәңiр Аллаһ Тағалаға иманды және мойынсұнуды бiлдiретiн нағыз бiртәңiрлi (монотеист) тәухид нанымы негiзiнде пайғамбарымыз Мұхаммед Абдұллаһұлы (с.а.у., 569-632) тарапынан 609-632 жылдары аралығында адамзатқа түсiндiрiлген әлемдiк дiн. Ислам барлық болмыс пен фәни адам өмiрiндегi ең маңызды ұғымдардың бiрi. Ислами ұғымда бұл дiн абсолюттi құдiрет иесi Жаратушы тарапынан ең алғашқы адамнан ең соңғы адамға дейiнгi барлық адамзатқа және заманаға жiберiлген дiн. Ислам – ақыл иелерi мен күллi махлұқаттың (жаратылыстың) ұлық Жаратушының құдiретiне тәсiлiм болуының, мойынсұнуының және дүниедегi өмiрдi белгiлi бiр тәртiпке келтiретiн құдайы жүйенiң, яғни пенде мен ... Читать дальше »

Тәухид нанымы негiзiндегi ислам дiнi уә мәдениетiн, әдебиетi уә өркениетiн зерттейтiн ғылымдардың жыйынтық аты. «Аллаһ Тағалаға тәсiлiм болу, берiлу, мойынсұну; сәлеметтiлiкте һәм бейбiтшiлiкте болу» мағыналарындағы «ислам» сөзi Құран Кәрiмдегi көптеген аяттарда кезiгедi. Мәселен; «Аллаһтың хұзырындағы бiрегей хақ дiн – ислам-дүр» (3/19), «Бүгiн сендерге дiндерiңдi кәмiл қылдым, сендерге нығметiмдi тәмам еттiм және сендерге исламның ғана дiн болуына разы болдым» (5/3), «Аллаһ кiмдi тура жолға салғысы келсе, оның жүрегiн исламға ашады» (6/125).
Исламтанудың дінді зерттейтiн ғылым салалары (дiн ғылымдары) мыналар;
1-АҚИДА: «Иғтиқад» деп те аталатын бұл сала иманның негiздерiн, дiнн ... Читать дальше »

Тәуелсіздік жылдарында елімізде орын алған күрделі саяси-экономикалық жаңарулар мен өзгерулер ағымында мемлекет билігінің қайнар көзі болып табылатын халқымыздың рухани өмірі мен діни көзқарастары да бір жағынан толығып, ал енді бір жағынан әралуан бағыттар бойынша дамып, бүгінгі көптеген этникалық топтар мен түрлі діндерді ұстанатын зайырлы Қазақстан қоғамы қалыптасты.Жоғарыда айтқанымыздай, халықсыз билік болмайды, ал – дінсіз халық болмайды. Халықтың тұтастығы мен діннің тұтастығы және мемлекеттің тұтастығы арасында тікелей тәуелді байланыс бар екенін ескерелік. Көптеген этникалық топтар мен діни сенімдерден құралған біздің қоғамымыздағы өтпелі кезеңде дін атаулының мемлекеттің ішкі тұрақтылығы мен қауіпсіздігін қамсыздандырудағы рөлі, өндіруші күш болып табы ... Читать дальше »

Құран Кәрім Жаратушы тарапынан күллі адамзатқа және өзінен кейінгі замана атаулыға жіберілген ұқсасы жоқ қасиетті кітап. Құран – ислам дінінің бастауы, бірегей бұлағы. Исламды түсіну үшін Құранды түсіну шарт. Құранды түсінбеген адам исламды да толықтай түсіне алмайды. Құран – Жаратушының мәлімдемесі, хабарламасы, жолдауы. Ол таңдаулы Елші Мұхаммедке (с.а.у.) толықтай түсіріліп болған. Аллаһтың сөздерін өзгерте алатын ешбір құдірет жоқ. Құранды Аллаһ Тағала өз қорғауына алған. Құран дін деп аталатын ұғымға қатысты мәселелер мен мысалдардың, ережелер мен ақпараттың барлығын қамтиды. Онда еш нәрсе де ұмытылмаған. Құраннан өзге кітаптардың барлығы да фәни адамдар тарапынан жазылған яки құрастырылған кітаптар. Олар Құранның орнын баса алмайды яки Құранның ... Читать дальше »

Қазақстан тарихы терең, мәдениеті бай мемлекет. Егемендікке қол жеткізгелі бері халқымыздың еңсесі көтеріліп, дініміз бен рухани мәдениетіміздің жарық салалары өркендеп келеді. Қазақ тілінің мәртебесі де өз топырағында күн өткен сайын өсуде. Міне, орта ғасырлардағы Қазақстанның руханият, білім, мәдениет және сауда орталықтарының бірі болған әфсанауи Тараз шаһарының 2000 жылдық тойы еліміздегі Исламның таралу тарихын зерттеп келе жатқан маған да айрықша әсер етіп, ерекше сезімге баулыды. Сол себепті, қазақ жеріндегі ежелгі Ислам мәдениетінің алтын бесігінің бірі, мүмкін бастысы болған Тараз туралы ойларымды оқырмандармен бөліскім келді.

... Читать дальше »

Исламият алып елдердің, мәселен Әмәуи (661-750), Аббаси (751-1258), Селжүк (1040-1157), Осман (1299-1922) патшалықтары сықылды әлемдiк мемлекеттердің ресми дiнi болған дәуiрде, азат етiлген немесе олжаланған өңiрлердiң тұрғындарын жаппай дiнге енгiзу яки мұсылман болуға зорлау уақиғалары байқалмайды. Әуелi, ғайримұслимдерді мұсылмандандыру туралы қажеттiлiк һәм мемлекеттік саясат болмаған секілді. Бодандар мен қамқорлыққа (вассал) алынған елдерге толық еркiндiк берiлген. Ислам билiгiндегi жөһит, несториан, православ, католик, бұдда дiндерiнiң мансұбтары шат-шадыман өмiр сүрген, олар дiни-рухани өмiрiнiң ең гүлденген дәуiрiне мұсылмандардың жанашырлығының арқасында жеткен. Мисалы, сан ғасырлар бойы Османияның билiгiнде болған Грекия, Бұлғарыстан, Мажарыстан, Сербі ... Читать дальше »

«Бізді тура жолға баста! Ізгілік бергендеріңнің жолына!
Ашуға ұшырағандар мен адасқандардың жолына емес!» (Фатиха сүресі)Қазақстан тәуелсіздік алғалы бері дәстүрлі және дәстүрлі емес діндердің көптеген уағызшылары үгіт-насихат жұмыстарын жүзеге асырып келеді. Бүгінгі күні Қазақстанда 46 діни конфессия тіркеуден өткен екен. Бұл дәстүрлі дініміз исламнан тыс 45 конфессия ... Читать дальше »

Ең алдымен басқа дінге тарту жайлы әңгіме болғанда миссионерлік жөнінде айту керек. Бүгінде Қазақстан діни экcперимент алаңына айналып отыр. Басқаша айтқанда Қазақстан діни экспанcия алаңына айналған. Сол экспериментті қарқынды, жүйелі және ұйымдасқан түрде жүргізіп отырған — христиан миссионерлері. Олардың басым көпшілігі АҚШ-тан арнайы жолдамамен жіберілген — шоқындырушы-үгітшілер армиясы.
Христиан діні дүние жүзінде ең көп тармаққа бөлінген дін десек қателеспейміз. Онда католик, протестант, православие атты үш негізгі б ... Читать дальше »

Қазақ халқы атам заманнан ислам дініндегі халық. Біздің жеріміз Ислам тарихында ғана емес, жалпы адамзат тарихында аса маңызды уақиғалар болған жерлер. 751 жылғы Талас соғысы түркі халықтарының тарих арнасын өзгерткен ғажайып елеулі уақиға. 870 жылы қазақ сахарасында дүниеге келген бабамыз Мұхаммед Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) ұлы ойшыл, хакім, нағыз мұсылман ғалым.Х-ғасырда ислам дінін ресми дін етіп жариялаған Қарахан билеушісі Әбдұлкәрім Сатұқ Бұғыра ханды (915-955) айтсақ та жеткілікті. Одан кейінгі Ахмед әл-Йесеуи (уаф. 1166), Сүлейман Бақырғани (уаф. 1186), Йұсұф Хас Хажиб әл-Баласағұни (1016?-?) қатарлы толып жатқан бабаларымыз дінімізге, мәдениетіміз бен әдебиетімізге қызм ... Читать дальше »

Адам баласы ХХ-ғасырда бұрын-соңды болмаған ғылыми-технологиялық жетістіктерге қол жеткізіп, «Жер» деп аталатын планетамыз кішірейген сайын кішірейіп, бір алақанға сыйарлық жағдайға дейін жетті. Өткен ғасыр ғылым, білім, мәдениет және өнер, спорт салаларындағы орасан зор табыстармен ерекшеленді. Дегенмен, өткен ғасырда адам баласының тарихында болмаған зұлымдықтар да болды. Еуропа халықтары екі рет әлем соғыстарын ашып, дүние жүзін қызыл қанға бояды. І және ІІ дүниежүзілік соғыстарда бір діннің уәкілі болғанына қарамастан еуропалықтар бірімен бірі қырылысты. Батыс халықтары басып алған мемлекеттерде үш жүзден астам ірілі-ұсақты соғыстар жүріп жатты. Кей халықтар ұлт-азаттық көтерілістерді бастап жатса, енді бір елдерде төңкерістер жасалып, мыңдаған, тіпті миллиондаған адамдар қырылып, өлмегені сүргінделіп яки жарғыланып (со ... Читать дальше »

Наным сөзінің түсінігі (араб тілінде «иман» сөзі «қауіпсіздігіңді қамтамасыз ету» деген түбірден шыққан) мұсылмандар санасында ең алдымен Білімге байланысты шыққан. «Алланың қорғауымен қауіпсіздікте болу», Алланың заңдары мен бұйрық еткендерін міндетті түрде орындауға сай ұйғарылады. Қасиетті Кітапта айтылған, адам денсаулығына қамқорлық жасау туралы ұйғарымдар, көп жылдық тәжірибелермен, сондай-ақ ғылыми фактілермен дәлелденген. Сондай ұйғарымдардың бірі шошқа етін тағамға қолдануға тыйым салу болып табылады.
«Иман келтіргендер! Біз сендерге бөлген, жақсы тағамнан жеңдер, Аллаға ризашылық білдіріңдер, егер Оған тәуба келтіретін болсаңдар. Ол сендерге өлікті, қанды, шошқаның етін тамақ етуге тыйым салған, бұл Алладан бас ... Читать дальше »

«Бір құдайға тәуба жасап, өзіңнің жүзіңді дінге бұр. Алланың жаратқан адамдарында осындай туа біткен қасиет бар. Алланың Жаратқанын өзгертуге болмайды. Тура наным осындай, бірақ адамдардың көпшілігі оны білмейді.» (Құран,30-30).
Дұние жүзілік ғылыми және ойшыл орталарда нағыз таң қаларлық оқиғаны британдық Бристоль университетінің ғалымдарының жаңалығы қозғады, олардың көрсеткені, қазіргі замандағы адам Аллаға деген туа біткен сеніммен туылады,- деп лондондық апталық газет Sunday Times хабарлады.
... Читать дальше »

Басқа бір аятта: يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ
«Түнді күндіздің үстіне, күндізді түннің үстіне орайды» (Зумар сүресі/5) – деп жердің шар тәріздес екендігін анық білдіреді. Араб тілінде «такуир» сөзі домалақ нәрсенің сыртына бір нәрсені орау, байлау деген мағынаны білдіреді. Демек, жер шар тәріздес болғандықтан күн мен түн үшін «орайды» сөзі қолданылып отыр. Күн мен түннің тәулік бойы өзара алма-кезек ауысып отыруы – Жер шары домалақ пішінде б ... Читать дальше »

Аз-кем сөз.. Өткен ғасырдың соңғы ширегінде Францияда философ Роже Гароди, хореограф Морис Бежар, океанолог Жак-Ив Кусто мен хирург Морис Бюкай сияқты атақты оқымысты-ғалымдардың тұтас бір тобы Исламды қабылдап қоғамды дүр сілкіндірді.  Тіпті араларында тілін кәлимаға келтіріп Әбділмәжит деген арабша ат алған католик пірадары Жан-Мари Дюшемен де болды.  Көпшілік бұларды  біле бермейді.  Енді осы адамдардың дін исламға келу жолын баяндаймыз..

Морис Бюкай – есімі Францияның символы ретінде аталатын адамдардың бірі. Ата-ан ... Читать дальше »

Діни мерекелер: Ораза айт, Құрбан айт, Мәуліт.

Ораза айт – Фарз Ораза уақытының, Рамазан айының аяқталуының құрметіне мұсылмандар тойлайтын мереке. Ораза айт мейрамы Шәууәл айының бірінші жұлдызында басталып, үш күнге созылады. Мұсылмандар бірін-бірі Ораза айтпен құттықтап, бір-бірінен айттық алады.

... Читать дальше »

Оны заңмен реттеу – ең әділ жол

Бұған дейін қолданыста болған заң 1992 жылы қабыл­дан­ған еді. Ал Ата Заңымыз 1995 жылы қабылданды. 1992 жылдан бері 20 жылға жуық уақыт өткендіктен, заман да, заң да өзгерді.

Қазақстан Президенті Нұр­сұлтан Назарбаев үстіміздегі жыл­ғы 1 қыркүйек күні ... Читать дальше »

Діннің шығуы туралы. Әлемдік діндер. Дін – жаратылыстан тыс бір құдіретті күш бар деп сенуден пайда болып қалыптасқан, адамдар арасындағы қатынастардың, заттар мен идеялардың, әрекеттердің жиынтығы. Дін ұғымы – мейілінше аумақты, көп нәрселерді қамтитың кең ұғым. Жаратылыстан тыс бір кереметке сену (құдай, тәңір), дүниеде болып жататын алуан түрлі құбылыстар арасында бір сиқырлы сыр бар деп түсініп, соған нану (магия, тотемизм), кейбір заттарда, табиғатта жоқ қасиеттер бар деп түсініп, оларды кие тұту (фетшизм).

Тотемге табыну &ndash ... Читать дальше »

Дәріс мақсаты; Ислам діні — араб мәдениетінің бастамасы. Исламдағы мистицизм. Шығыс ренессансы мәдени феномен ретінде. Ислам дінінің Қазақстандағы таралуын қарастыру.

Тақырыпқа қатысты сұрақтар:

1. Ислам діні — араб мәдениетінің бастамасы.

... Читать дальше »

ΙΙ Хассан мешіті немесе ΙΙ Хассанның Ұлы мешіті – Мароккодағы Касабланка қаласында орналасқан мешіт.
Ол Атлант мұхитының жағалауында орналасқан. Құрылыс жұмыстары 1986-1993 жылдар аралығында жүрді. Жоба авторы – Мишель Пинсо. Мешіт 25 000 адамға арналған және қасындағы аймаққа 80 000 адам намаз оқи алады. Жалғыз мұнарасының биіктігі 210 м.

Ол әлемдегі ең биік діни құрылыс болып табылады. Мешітті қайырымдылық қорынан жиналған 800 миллион долларға салды. Ме ... Читать дальше »

Ібіліс, Иблис (грекше «албасты», «шайтан») — діни ұғымда көктен қуылып, адамдарды Аллаһтың ақ жолынан тайдыратын, күнәға ұшырататын перінің есімІбіліс Ібілісті басқаша — шайтан (шайтандардың — барлық қара ниеттердің басшысы), «Аллаһтың жауы» немесе жай ғана «дұшпан» деп атайды. Әдетте, мұсылмандардың сиынулары шайтанға қарсы сөздерден басталады. Раджим — «таспен атқыланған» (күнәлі немесе ақ жолдан тайған) — Құранда жиі кездесетін Ібіліске байланысты қолданылатын эпитет. Ібіліске қарсы дұға Құранның соңғы сүрелерінде келтірілғен. Құран сөзінде Ібіліс Аллаһтың тілін алмаған, Адам атаның алдында тізе бұғуден бас тартып «Мен одан артықпын, Сен м ... Читать дальше »

Інжіл, Евангелие (араб. — инджил) – барлық жаңа өсиеттің тұтас атауы. Құран дерегі бойынша Иса (ғ.с.) пайғамбарға жолданған қасиетті кітап. Қасиетті Құран Кәрімге дейін Құдайдан түскені хақ деп білетін қасиетті үш кітаптың (Забур, Таурат, Інжіл) бірі. Құранда Алланың дін үшін шейіт болғандарды жұмаққа жіберетінін дәлелдеу үшін І-ге сілтеме жаса ... Читать дальше »

Аббас әулеті, әл — Абдассийун -Араб халифатын билеген әулет (749 -1258). Мұхаммед Пайғамбарлық (с.а.у.) немере ағасы әл-Аббас бин Абд әл-Мутталиб бин Хашимнен (653 жылы өмір сүрген) тараған. Мұхаммед бин Әлидің ұлы Ибрагим жіберген өкіл Әбу Муслим бастаған Шииттік қозғалыс Омейя әулетін тақтай ... Читать дальше »

Жетінші ғасырда Таяу және Орта Шығыс халықтарының саяси және мәдени өмірлерінде маңызды екі үлкен оқиға болды. Оның бірі Ислам болса, екіншісі араб мемлекеті құрылды. Ислам дінінің негізін қалаушы Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) Мекке қаласында дүниеге келген. Ол шамамен 570-580 жылдар арасында кедей хашим тайпасында туған. Пайғамбардың әкесі саудагер Абдулла ерте қайтыс болады. Ал анасы пайғамбарымыз алты жаста болғанда дүниеден өтеді. Одан кейін ағасы Абу Талибтің тәрбиесінде болады. 24 жасында саудагер Хадишаға үйленіп, біраз уақыттан кейін сауда жұмысын тастап, шамамен 610 жылдары дінді уағыздау жолына түседі.

... Читать дальше »

Австралия (лат. australis — оңтүстік) — оңтүстік жарты шардағы құрлық. Ол 10°41′ оңт. ендіктегі Йорк мүйісінен 39°11′ оңт. ендіктегі оңт.-шығ. мүйіске дейін және 113°05′ шығ. бойлықтғы Стип-Пойнт мүйісі мен 153°34′ шығ. бойлықтағы Байрон мүйісі аралығында орналасқан. Аум. жағынан Жер шарындағы ең кіші құрлық (7,63 млн км²). Батысы мен оңтүстігін Үнді мұхиты, шығысы мен солтүстігін Тынық мүхиттың Тасман, Маржан, Тимор және Арафур т-дері қоршаган. Жағалаулары аз тілімделген. Ірі шығанақтары — солтүстігінде — Карпентария, оңтүстігінде — Австралияның үлкен шығанағы.

... Читать дальше »

АЙДЫҢ ТАБИҒАТҚА ЖӘНЕ ТІРШІЛІККЕ ТИГІЗЕТІН МАҢЫЗЫ

«Ай жарығы әлемді тануда бірінші сәуле болды
Бұл сәуле ғасырлар ағымында барлық
жұлдыздарды, шексіз әлемді өз билігіне
алған ғылымның тууына және танылуына
әсер еткен арайға ұласты.
Н.К.Фламмарион.

Ғарыш техникасының күнбе-күнгі дамып келу ... Читать дальше »

АСТАНА — ҚАЗАҚСТАННЫҢ САЯСИ ЕРІК-ЖІГЕРІНІҢ НЫШАНЫ
Астана — бұл кең даладағы жай қала ғана емес, саяси ерік-жігер көрінісінің нышаны . Бұл саяси батыл қадам. Астана шаңырағы әлі де болса биіктей түспек. Жаңа астананың келешегі бүтіндей XXI ғасырдың еншісінде жатыр. Ал оның ертеңгі еңсесін көтеретін бүгінгі жас жеткіншектеріміз.

Сарыарқаның сары белінде Қанжығалы қарт Бөгенбай елінде ұлан-байтақ қазақ жерінің қасиетті орталығында мемлекетіміздің жаңа астанасының бой көтеруі, жаңа бір мәдени-ғылыми һәм саяси-экономикалық алып ортаның, Отанымыздың күретамырына қан жүгіртетін, жан бітіретін сәулетті, қуатты орданың дүниеге келуі, әлбетте, барша жақсылықтардың игіліктердің шоғырлануы.Тарихқа үңілсек, 1830 жылдың маусым айында Есіл өзені бойынд ... Читать дальше »

Астана қаласының тарихы

Қазақстан – ежелгі ел, бірақ әлемнің қазіргі картасынан ол таяуда ғана, яғни 1991 жылы орын алды. Біздің Отанымыз – егеменді, тәуелсіз Қазақ мемлекеті. Жүз жиырмадан аса ұлт өкілдері тұратын осынау қасиетті мекенде, асқақтаған Алатаулы өлкеде, кеңшілігі керемет, дархан дастарқандай далада, егіні теңіздей толқыған, төрт түлігі мыңғырған, өндірісі өркендеген мекенде өмір сүруші әрбір адам өз Отанын жанындай сүйіп, оның көк байрағын көкке көтеруді мақтаныш тұтады!

Еліміз Егемендік алған жылдардан кей ... Читать дальше »

Жердің жалпы ерекшеліктері

Жер күн жүйесінің басқа планеталары сияқты әр түрлі жұлдыздардың шаңы мен газдарынан құрылған. Жердің геологиялық жасы 4,5-5 млрд жыл деп есептеледі . Алғашқы геологиялық сатыдан бастап жер беті материктік көтерулер мен мұхиттық ойпандарға бөлінген.

Жер қыртысыныңда ерекше граниттік-метоморфты қабат қалыптасқан. Мантиядан бөлінген газдар арқылы алғашқы атмосфера мен гидросфера пайда болған. Жер бетінде табиғи алғашқы жағдайлардың қолайлы болғаны сонша, планеталар қалыптасқан соң миллиардтаған жылдардан кей ... Читать дальше »

Адамзат қоғамының алдында тұрған экологиялық мәселелер оның дамуының барлық тарихи кезеңдерінде орын алып отырды. Бірақ, өндірістік қоғам мен демографиялық жарылыс кезеңінде адамзаттың табиғатқа теріс әсерінің нәтижелері ғаламдық сипатқа ие болды. Экологиялық мәселенің мәні – табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, миллиардтаған адамдарды жерде қоныстандыру және олардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі Жердегі тіршілік адам қызметінің сипатына тәуелді.

Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялық мәселелердің алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген, табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана ... Читать дальше »

Жоспар
Кіріспе
І. Шығыс Қазақстан тарихи ескерткіштері
1.1. Белуга шыңы
1.2 Марқакөл қорығы
1.3. Алакөл көлі
1.4. Рахманов Ыстық Көзі
1.5. Киін-Кіріш
1.6. Бұқтырма көлі
1.7. Қозы Көрпеш және Баян Сұлу мавзолейі
ІІ. Жадына қайта жаңғыртып, санаға сәуле түсірер
Қорытынды.
Әдебиеттер тізімі.

Кіріспе
Шығыс Қазақстан Шығыс Қазақстан облысында орналасқан. Бұл аймақ Қытай, Монғолия және Ресей шекараларының қиылысында орналасқан. Аймақ терреториясының көп бөлігін Рудалық және ... Читать дальше »

Шығыс Қазақстан Табиғаты

Табиғи – климаттық зонасына әркелкілік тән. Аймақ өңірін –таулы, таулы-орманды, орман-тоғайлы, далалы, шөлді, шөлейтті, андшафт алып жатыр. Кенді Алтай және Оңтүстік Алтай жеріне Қалба, Сауыр-Тарбағатай таулары орналасқан. Таулардың биіктігі- 800ден 1500 м-ге дейін, Алтайдың шығысы-3000 м-ден-4000 м. аралығында. (Мұзтау тауы-4506 метр).

Алтайдың Қазақстан бөлігінде 350 мұздық бар. Жалпы көлемі 99.1 кв. км-ге орналасқан.
Шығыс Қазақстан облысы пайдалы қазындыларға өте бай. Мұнда мырыш, қорға ... Читать дальше »

ҚЫЗЫЛ КІТАП

Қызыл кітап- сирек кездесетін түрлердің санының қазіргі жай- күйін көрсететін құжат.
Қазақстанның Қызыл кітабында сирек және жойылып бара жатқан түрлердің тізіміне енгізілген жабайы омыртқалылардың 87 түрінің және өсімдіктердік 303 түрінің қазіргі таралуы, санының жай- күйі, биологиясы туралы мәліметтер келтірілген.

Қызыл кітапқа ресми енгізілген өсімдіктердің 16 түрі Батыс Алтай мемлекеттік табиғи қорығының аумағында тіркелген. Алайда Алтай ботаника бағының ғылыми қызметкері б.ғ.к. Ю.А. Котуховтың жұмысының нәтиже ... Читать дальше »

ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ.

Қазақстан Республикасының шығысында орналасқан. 1932 жылы 10 мартта құрылган. Батысында Сөмей облысымен, солтүстігінде РСФСР-дің Алтай өлкесімен, оңтүстігінде және шығысында Қытаймен шектеседі. Жері 97,3 мың км2. Халқы 914,9 мың (1985). Облыс ауыл шаруашылық саласында қол жеткен табыстары үшін 1967 ж. 9 июньде Ленин І орденімеп паградталған. Орталығы — Өскемен қ.

Шығыс Қазақстан облысының көп бөлігін Алтай тау жүйесінің және Оңтүстік Алтай жоталары (Сарымсақты жотасы, Нарын жотасы, Үлбі жотасы, Куршім ж ... Читать дальше »

Шетелдік Азия — адамзаттың пайда болған ошақтарының бірі, қолдан суарудың, қалалардың, көптеген мәдени кұндылықтардың отаны. Аймаққа 45 мемлекет мүше, құрамына енетін мынадай 5 ірі аймақты бөліп көрсетеді: Оңтүстік-Батыс, Оңтүстік, Оңтүстік-Шығыс, Шығыс, Орталық Азия.
Табиғат жағдайы барынша алуан түрлі. Басты минералдық байлықтары: мұнай, газ (Парсы шығанағы елдері), көмір және темір рудасы (Қытай, Үндістан), түсті металдар (қалайы белдеуі Мьянмадан Индонезияға дейінгі аралықта орналасқан).
Табиғат байлықтары біркелкі таралмаған, энергетикалық суқоры (Қытай), агроклиматтық қорлар (муссондық аудандар), рекреациялық қорлар, орман қорлары Оңтүстік-Батыс Азияда жақсы дамыған.

Аймақта халықтың саны өскен сайын жер қорының жеткіліксіздігі (та ... Читать дальше »

Черногория
Бұл елдің славяндық атауы, ал Батыс Европа тілінде ол Montenegro деп аталады. Бұрын Югославия кеңестік республикасының федеративті бірліг болған. Қаратау мен Ресейдің тарихи дәстүрлі байланысын ескере отырып, Қаратаулықтар Ресей саяхатшыларына оң көзқарас танытады. Ол Адриат теңізі жағалауындағы Балқан жартылай аралының оңтүстік бөлігінде орналасқан. Орталығында Жерорта теңізімен оңтүстік-шығысында Албаниямен солтүстігінде Хорватиямен, Босния, Герцеговинамен шектеледі. Көле – 13,8 мың шаршы км, халқы – 650 мың адам. Негізгі тұрғындары Православ дініне табунышы қаратаулықтар мен сербтер, албандықтар аз.

Санаққа сәйкес” Қаратаудың 40% тұрғындары өздерін сербтерге, 30%-ы қаратаулықтарға жатқызады. Албандықтармен хорваттар с ... Читать дальше »

Жерінің ауданы — 551 мың км2
Халқы – 60,2 млн адам
Астанасы – Париж
... Читать дальше »

Бүгінгі Үндістан Қытай секілді қарқынды дамуда. Халқының саны 1 миллиардтың үстінде. Әскери-экономикалық дамуы жоғары деңгейде. Оны мына цифрлардан байқауға болады: 2007 жылы Дели әскери бюджетін 7,2 пайызға көбейтпек. Яғни ол 890 миллиард рупий не болмаса 19,8 миллиард долларды (АҚШ 2007 жылғы әскери бюджетін 562,9 миллиардқа арттырмақ) құрамақ.

Астанасы – Дели қаласы. Делиде Үнд ... Читать дальше »

Тұран жазығының физикалық-географиялық орыны, қалыптасу тарихы.

Мазмұны:

Кіріспе………………………………………………………………………………&hel ... Читать дальше »

Топырақтың адамзат үшін маңызы

Жоспар:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

... Читать дальше »

Табиғатты аграрлық мақсатта пайдалану экономикасы

Жоспар

Кіріспе
1.1. Аграрлық секторда топырақ ресурстарының маңызы.
1. 2. Экономика жағдайында жел және су эрозиялары.
1.3. Жерді рекультивациялау.
Қорытынды

... Читать дальше »

Канар аралдары

Қанар аралдары Испанияның 17 автономдық облыстарының бірі. Олар Европалық экономикалық қоғамдастыққа елдің бір бөлігі ретінде біріктірілген. Дегенмен, бұл мүшеліктің аралдардың ара-қашықтығына, экономикалық және тарихи-дәстүрлік ерекшеліктеріне байланысты өзіндік өзгешеліктері де бар.

Канара астанасы Санта-Крус-де-Тенерифе және Лас-Пальмас аралдарының ірі қаларының қақ ортасында орналасқан. Автономиялық үкіметтің Президенті әр астанада 4 жыл сайын сайланады. Құрамында 60 депутаты бар Парламент Санта-Круста – қал ... Читать дальше »

Италия Республикасының Конституциялық құқығы
Италия Конституциясының ерекшеліктерінің бірі — онда преамбуланың болмауы. Конституция кіріспе бөлімнен басталады, онда Италия Республикасының Конститциясының құрылысы туралы жалпы және негізгі ережелер мазмұндалады.

... Читать дальше »

Жер планетасының эволюциясы

Жерді Күн жүйесінің планетасы және аспан денесі ретінде қарастырсақ, ол диск тәрізді айналып тұрған газды — шаңды бұлттан 4,7 млрд жыл бұрын пайда болған. Қазіргі кезде осы бұлттың температурасына деген көзқарас бойынша зерттеушілердің бірнеше тобын көрсетуге болады. Олардың бір тобының ойы бойынша (В. Гольдшмидт, Г. Джеффрис, В.Г.Фесенков және т.б.) протопланеталық бұлт ыстық болған десе, ал зерттеушілердің екінші тобы (В.И.Вернадский, О.Ю.Шмидт, Р.Руби, А.П.Виноградов және т.б.) бұл бұлт суық болған деп есепте ... Читать дальше »

Қазақстан мен Германия

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев бұған дейін Германия Федеративті Республикасына төрт мәрте сапар¬мен келген еді. Әр сапардың, әр кез¬десудің өзіндік орны бар. Әсіре¬се, Қазақстан басшысының 2004 жылғы 17-20 сәуірдегі Германияға сапары жемісті болды. Осы сапар барысында Елбасы Нұрсұлтан На¬зар¬баев Германияның сол кездегі Федералдық канцлері Герхард Шредер¬мен кең көлемде келіссөз жүргізіп, мемлекеттердің ынтымақ¬тас¬тығын әрі қарай дамытуға қа¬тысты мәселелерді т ... Читать дальше »

Оңтүстік – Қазақстан Облысы Қазақстанның Оңтүстігінде, шамамен Тұран ойпатының шығысымен Тянь – Шань тауының батыс бөлігінде орналасқан.Аумақтың үлкен бөлігі жазық дала, Қызылқұмның дөңес тізбекті топырағы, Шардара шөл даласы (оңтүстік батыс, Сырдарияның сол жағалауы), және Мойынқұм (солтүстікте, Шудың сол жағалауы) алып жатыр.
Солтүстік бөлігінде Бетпақ – Дала шөлі, оңтүстік шетінде – Мырзашөл.Облыстың орталық бөлігін Қаратау жотасы (қ.Бессаз – 2176 м.), оңтүстік – шығысын – Алатау Таласскасы ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Ауғанстан Ислам Республикасы арасындағы қатынастар

Қазақстан мен Ауғанстан арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылғы 12 ақпанда орнатылды.

2002 жылы Кабулда ашылған ҚР Дипломатиялық миссиясы 2003 жылдан бастап Елшілік мәртебесінде жұмыс істеуде. Қазақстанның Ауғанстандағы Елшісі А.Смағұлов ( ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Иордан Хашимит Корольдігі арасындағы қатынастар

Қазақстан Республикасы мен Иордан Хашимит Корольдігі арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастар 1993 жылғы 8 ақпанда орнатылды.

Қазақстанның Иорданиядағы Елшілігі 2007 жылғы шілде айында ашылды. Еліміздің Иорданиядағы Елшісі Б.Сарсенбаев болып табыла ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Ливан Республикасы арасындағы қатынастар

Қазақстан Республикасы мен Ливан Республикасы арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастар 1993 жылғы 20 сәуірде ноталармен алмасу жолымен орнатылды.

Қазақстанның Бейруттегі Дипломатиялық миссиясы 2003 жылғы маусымнан жұмыс істейді. 2008 жылғы қазаннан бастап ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Марокко Корольдігі арасындағы қатынастар

Қазақстан Республикасы мен Марокко Корольдігі арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастар 1992 ж. 28 мамырда орнатылды.

Қазақстанның Мароккомен өзара қатынастарына қазіргі уақытта еліміздің Египеттегі Елшілігі жетекшілік етеді.

... Читать дальше »

1991 ж. 31 желтоқсан – Нидерланды Корольдігі Қазақстан Республикасының мемлекеттік егемендігін мойындады.
1992 ж. 10 қыркүйекте – дипломатиялық қатынастар орнатылды.
2000 ж. 20 желтоқсанда – Атырау қаласында Нидерла ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Оман Сұлтандығы арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылғы 27 сәуірде орнатылды.

2006 тамыз айынан бастап Оман Сұлтандығының Елшілігі Астанада жұмыс атқаруда. Оман Сұлтандығының Қазақстан Республикасындағы Елшісі – Ахмед бен Наср бен Хамад әл-Махризи.

Екі жақты қатынастар тарихында ҚР П ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы мен Сирия Араб Республикасы арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастар 1992 жылғы 28 наурызда орнатылды.

Қазақстан мен Сирия арасындағы өзара қатынастарға қазіргі уақытта еліміздің Египеттегі Елшілігі жетекшілік етеді. 2007 жылғы сәуір айынан бастап Дамаск қаласында Қазақстанның Консулдығы жұмыс істейді. Консул- А.Асылов.

... Читать дальше »

Қазақстанда өзге елдерде кездесетiн топырақ түрлерiнiң түгелдей дерлiгi тараған. Мұнда тайга, тундра топырағына дейiн бар, тек ылғалды субтропик белдемiне тән топырақ қана жоқ.

Солтүстік Қазақстандағы Батыс Сiбiр ойпатынан оңт-тегi Алатау өңiрлерiне дейiнгi аралық 1500 — 1600 км, Батыстағы Атырау алқабынан Алтай тауларына дейiнгi 3000 км-ге жуық өңiрлердi әр түрлi топырақтар жамылғысы басқан. Бұл топырақ жамылғысының әр аймақтарда түзiлiп, орналасуы геогр. белдемдiлiк заңына байланысты. Мыс., Қазақстанның 86% жерiн алып жатқан жазық алқапт ... Читать дальше »

Туризм. Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 — 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин басқарған 17 мектеп мұғалiмдерi қатысты. Жорық Алматы төңiрегiнен басталып Есiк к-нде (62 км) аяқталды. 1930 ж. Алматы өлкетану мұражайы жанында Пролетарлық туризм және экскурсия қоғамының өлкелiк бөлiмшесi жұмыс iстей бастады. Оның алғашқы төрағасы болып В.Г. Горбунов сайланды. Осы жылы Алматы қалалық телеграф пен пошта қызметкерлерiнен (16 адам) құралған топ (Ф.Л. Савин басқарған) Медеу — Көкжайлау — Үлкен Алматы к. ... Читать дальше »

Климаты. Кең байтақ Казақстан жерiнде оның геогр. орнына (яғни атмосф. ылғалдықтың негiзгi көзi — мұхиттардан тым шалғай орналасуына) және жер бедерiнiң сипатына байланысты қуаң континенттiк климат қалыптасқан. Басқа кез-келген аумақты аймақтар сияқты республика климатына да радиациялық және циркуляциялық факторлар кешенi ерекше әсер етедi.

Радиация. Қазақстан аумағы үстiнде бүкiл жыл бойы жоғары қысымды ауа қабаты үстемдiк етедi, ал оған көршiлес аймақтарға (солт., батыс және оңт.) төм. қысымды қабаттар тән келедi. Жалпы республика аумағының көпшiлiк бөлiгiнде антициклондық ауа райы басым. Сондықтан ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасының аумағы батысында Едiл өз. алабынан шығысында Алтай тауы шыңдарына дейiн, солт-нде Батыс Сiбiр жазығынан (Солт. Қазақстан жазығы) оңт-нде Тянь-Шань тауына дейiн созылып жатыр.

Еуропа мен Азия елдерi арасындағы қарым-қатынастың көпшiлiгi (керуен жолдары, елшiлiк көштерi, т.б.) ежелгi заманнан-ақ қазiргi Қазақстан аумағындағы жер арқылы өткен. Осыған байланысты Қазақстанның кейбiр табиғи нысандары туралы жазба деректер өте ерте кезден белгiлi болған. Мысалы, Геродот (б.з.б. 5 ғ.) Каспий теңізінiң шығысында шексiз жазық өңiр жатқандығын және оны массагеттердiң мекендейтiндiгiн баяндағ ... Читать дальше »

Қытай Халық Республикасы ‎ — Жұңxуа Халық Республикасы; жеңіл. қытайша: пинйін: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) — Азия құрылығында орналасқан мемлекет.
Халық саны бойынша, әлемдегі 1-ші мемлекет (1,3 млрд санынан астам, халық көпшілігі — этникалық қытайлықтар, өз атауы — хән); жер аумағы бойынша Ресей және Канададан кейінгі 3-ші орында. 1949 жылы Қытай Халық Республикасы жарияланғаннан бері елді Қытай Коммунистік партиясы билеуде. Ресми түрде сегіз партия болса да, ҚХР-сын бір партиялы, авторитарлық елдер қатары ... Читать дальше »

Латын Америкасының ұлғайып келе жатқан экономикалық әлеуеті мен халықаралық аренада елеулі саяси салмағы бар. Ол жаңадан қалыптасып жатқан дүниежүзілік қалыптың, саяси және экономикалық мегаблоктардың иіріміне белсенді түрде атсалысуда. Соңғы үш жылда бұл өңірге АҚШ, Қытай және Ресей секілді алпауыт елдердің, тіпті төңірегінен дау арылмай келе жатқан Иранның да басшысы ат басын тіреді. Мұның бәрі Қазақстанның сыртқы саясат басымдылықтарында аталған өңірге ерекше назар аудару қажеттігін көрсетсе керек. Осыны қаперге алсақ, бұл сапар еліміздің сыртқы саясаты мен экономикалық мүдделерін «жаңа құрлықта» ілгерілетудегі маңызды қадамдардың бірі болары анық.

Латын Амер ... Читать дальше »

Бірнеше ғасырлар бойы адамзат тарихында магниттік дауылдарды адам іш құрылысындағы канның лейкоциттер мен эритроциттердің санымен салыстырған. Бұл жөнінде талай ғалымдар пікір таласқа түсіп, бұның шешімі осы ғасырға дейін анықталмай келеді. Қазіргі кезде осы салаға байланысты әр жерде зерттеуге салынуда.
Жалпы магнниттік дауыл кезінде лекимия немесе анемиямен ауыратын адамдар біршама зардап шегіп, көпшілігі ауруханаларға бірнеше күн жатуға тура келді. Яғни адамның қанындағы лейкоциттер белгілі бір цикл өткен кезде сол циклге сай келме ... Читать дальше »

МАРС, қызылжұлдыз — Күн жүйесінің Күннен бастап санағандағы 4-планетасы. Марс жер тобындағы планеталар қатарына жатады. Орташа диам. 6800 км, яғни Жер диаметрінің жартысынан сәл үлкен (0,53). Полярлық диаметрі экваторлы диаметрінен 1:190 есе кіші. Марстың көл. 0,15 Жердің көлеміндей. Массасы 6,4231023км (0,017 Жер массасындай). Орташа тығызд. 3,97 г/см3, яғни 1,4 Жер тығыздығындай. Марс бетіндегі ауырлық күшінің үдеуі 3,72 м/с2 (яғни жер бетіндегі ауырлык күші үдеуінің 0,38 бөлігіндей). Марс бетіндегі екінші ғарыштық жылдамдық, яғни ауырлық күшін жеңіп, планетаны тастап ұшып кететін дене жылд. 5,0 км/с. Марс Күнді эллипстік орбита бойымен айналады, одан орташа қашықтығы 228 млн. км (перигелийінде 206 млн. км, афелийінде 249 млн. км). Марстың орбита бойымен орташа қозғалу жылд. 24,2 км/с. Орбитасының эклиптика жазықтығына еңкеюі 1 ... Читать дальше »

Қазақстан Республикасы өзінің табиғи және географиялық ерекшеліктерімен танымал. Негізгі саяхат аймақтары Оңтүстік Қазақстанда – Алматы, Жамбыл, Қызылорда облыстары болып табылады. Бұл аймақ өзінің бай тарихи және мәдениетімен атақты, оған куә Тараз қаласындағы Айша-Бибі, Қарахан, Бабаджа-Хатун архитектуралық мавзолейі, Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Яссауи архитектуралы ансамбілі және т.б. Бұған қосымша бола алатын Алматы облысындағы Жетісу өлкесіндегі ғажайып Сақтардың мазаратты дөңбешіктері . Оңтүстік Қазақстан облысы аймағында әлемге әйгілі атақты Байқоңыр космодромы орналасқан.

Сонымен бірге Оңтүстік Қазақстан дем алуға өте қолайлы климаттық ерекшеліктермен атақты онда аңшылық, альпизизм, шаңғы спорты, канки тебу сияты спорт түрлері дамыған.< ... Читать дальше »

Қаланың құрылу тарихы
Өскемен қаласы 1720 жылы ұлы мәртебелі І Петр патшалық құрып тұрғанда қамал-бекініс ретінде салынған еді. 1868 жылы Өскеменге қала статусы берілді. Қалада сауда, ауылшаруашылығы өнімдерін өңдейтін өндіріс орындары дами бастады, айлақ (пристань) құрылысы басталды. Кейіннен жеңілөнеркәсіп, теміржол құрылысы салына бастады. Ұлы Отан соғысы (1941-1945 жылдары) ауыр өнеркәсіп дамыды.

... Читать дальше »

Жоспары:
I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім.
1. Саралап, деңгейлеп оқыту технологиясының мазмұны.
2. Кескін картамен жұмыс жасаудың ережелері.
3. Кескін картамен жасалынатын жұмыс түрлері.
4. Нәтижесі.
III. Қорытынды.

Кіріспе

Менің шығармашылық жұмысымның тақырыбы: «Саралап,деңгейлеп оқыту технологиясы бойынша оқушыларды кескін картамен жұмыс жасауға үйрету».
Бұл тақырыпты таңдағандағы мақсатым: «Карта және кескін карта – бұл географияның екінші тілі».Оқушылард ... Читать дальше »

Біздің елдің болсын, шетелдердің қоғамтану ғылымдарында болсын ұзақ жылдар бойы үлкен саяси қопарылыстар тұрсын, өткір қайшылықтар, терең дағдарыстар болса, мемлекеттің қалыпты, ойдағыдай дамымағандығы, жетілмегендігі, ауруы болып саналды. Ол үшін мемлекет тұрақты, тепе-теңдік жағдайында бірқалыпты дамуы керек сияқты болып көрінді. Сондықтан тұрақтылық қоғамның негізгі мақсаттарының, құндылықтарының бірі саналатын.

Ал, шын мәнінде, бұл дұрыс түсінік емес еді. Себебі, қоғамда әр түрлі топтар, таптар, жіктер болатындығы туралы өткен тарауларда айт ... Читать дальше »

Тірі және өлі табиғатта жүретін түрлі процестер мен құбылыстардың адам тіршілігіне жұмсалатын заттардың ішінде судың маңызы зор. Мұздарды, батпақтарды қосып есептегенде, жер бетінің 77,5% — ын су алып жатыр. Су қорларына – мұхиттар, теңіз, өзен, көл, жер асты сулары, мұздықтар, атмосферадағы ылғал кіреді. Су адамдар мен жануарлардың организміне еніп, онда болатын зат және энергия айналымына тікелей қатысады. Көптеген процестер тек сулы ортада ғана жүре алады. Белок суда пайда болған және осы ортада дами алады, ал белок тірі клетканың негізі болып табылады. Жер бетіндегі биологиялық өнімдердің 43% — ын, ал оттегінің 50% — дан көбін мұхиттар мен теңіздер береді.

Су қоры – халық байлығы, өкінішке орай жер бетіндегі тұщы судың қо ... Читать дальше »

Мазмұны
Кіріспе
І Тарау
1. Арал теңізінің зерттелуі
1.1 Арал теңізінің зерттелу тарихы
1.2 Арал маңы табиғи ресурстарын және оны тиімді пайдалану жолдары

ІІ Тарау
2. Арал теңізінің экологиялық мәселелері
2.1 Арал теңізінің экологиялық мәселесі
2.2 Арал теңіз мәселесі жөніндегі іс-шаралар
Қорытынды
Қосымша
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
АРАЛ ТЕҢІЗІ — Өзбекстан мен Қазақстан (Қызылорда және Ақтөбе обл.) жерінде, Тұран ойпатының шөлді белдемінде, Үстірттің ... Читать дальше »

Санкт-Петербург (орыс. Санкт-Петербург, Питер) — Ресейдегі қала. Ленинград облысының орталығы.

Санкт-Петербург, 1914 — 24 ж. Петроград, 1924 — 91 ж. Ленинград — Ресей Федерациясындағы қала. Федералды субъект мәртебесіне ие. Ленинград облысындағы Нева өзенінің Фин бұғазына құяр сағасында орналасқан. Тұрғындарының саны 4,7 млн-ға жуық (200 ... Читать дальше »

‘Абха́зия (абх. Аҧсны (Апсны́), груз. აფხაზეთი [Апхазе́ти)) — Басты Кавказ жотысының оңтүстік беткейінің солтүстік-батысында және Қара теңіздің оңтүстік-шығыс жағалауында орналысқан. Халықаралық құқықтық статус бойынша жартылай танылған мемлекет. Грузияның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша ... Читать дальше »

Албания, Албания Республикасы (албанша: Republika e Shqipërisë) — еуропаның оңтүстігінде орналасқан шағын ел. Солтүстігінде Черногория және Сербиямен, оңтүстік-шығысында Грекия және Македониямен, шығысында Косовомен шектеседі. Албания албанлардың жалғыз мемлекет емес, олар Косово және Македонияда тұрады.

Германия (нем. Bundesrepublik Deutschland — Германия Федерациялық Республикасы) — Орталық Eуропада 16 жеке не жартылай тәуелсіз федералдық жерлерден тұратын ел. 

Бүгінгі Германия Республикасының елордасы және мемлекеттік құрылымдары орналасқан жері — Берлин қаласы болып табылады. 82 млн халқы бар Германия мемлекеті — әзірше Еуропадағы халқы сан ... Читать дальше »

Андорра, Андорра княздігі — Еуропадағы шағын мемлекет. Франция мен Испания аралығында, Шығыс Пиреней аумағында орналасқан. Жер көлемі 465 км2, халқы — 65 мыңнан астам (1993), олардың ішінде байырғы халқының (андорралықтар) саны — 19 мың шамасында, қалғандары — португалдықтар, испандықтар, француздар. Ұлттық мейрамы — 8 қыркүйек, Богородица Меритксельская күні (Андорраның желеп-жебеушісі). 1993 ж. 14 наурызда өткен референдумда мақұлданған елдің жаңа Конституциясы бойынша Андорра парламентт ... Читать дальше »

АНГОЛА, Ангола Республикасы — Африканың оңтүстік-батысындағы мемлекет, президенттік республика. Заң қабылдаушы органы — Ұлттық Ассамблея. Атқарушы билік үкімет қолында. Жер көлемі 1246,7 мың км2. Астанасы — Луанда (1,5 млн., 1990 ж). Ірі қ-лары: Бенгела, Уамбо, Лубанго, Маланже, Кабинда. Әкімшілік жағынан 18 провинцияға бөлінеді. Халқы — 10,9 млн. (1993 ж). Олар батуконго және батыс банту этник. топтарына бөлінеді. Мемлекеттік тілі — португал тілі. Халықтың 80 -тен астамы христиан дініне сиынады.

Австралия, ресми атауы — Австралия Одағы (ағылшынша ‘Commonwealth of Australia’ — латын тіліндегі australis — оңтүстік деген сөзінен шыққан) — Австралия материгі мен Тасмания аралында және көптеген кішігірім аралдарында орналасқан мемлекет. Жер аумағы — 7 686 850 км², осы көрсеткіш бойынша дүниежүзінде алтыншы орынға ие. Австралия Одағы Шығыс Тимор, Индонезия Республикасы, Папуа Жаңа Гвинея, Вануату, Жаңа Каледония, Соломон Аралдары, және Жаңа Зеландия елдерімен теңіз арқылы шектеседі. Авс ... Читать дальше »

Австрия, Австрия Республикасы (нем. Österreich) — Eуропада oрналысқан ел. Солтүстігінде Чехия және Германиямен, оңтүстігі мен оңтүстік-шығысында Словения, Венгрия және Италиямен, батысында Швейцариямен шектеседі.

Австрияда Моцарт, Бетховен, Шуберт, Штраус сынды атақты композиторлар тұрып, еңбек еткен. Австриялақтардың ұлттық әуендері – Вена вал ... Читать дальше »

Әзірбайжан Республикасы  (әз. Azərbaycan Respublikası) — Азия мен Еуропа аралығында, Шығыс Кавказда орналасқан мемлекет. Ол солтүстікте Ресеймен Дағыстан Республикасы арқылы, оңтүстікте Иранмен, Батыста Армениямен шектеседі. Ал оның эксклавы Нахичевань Автономиялық Республикасы оңтүстікте Иранмен, шығыста және солтүстікте Армениямен, батыста Түркиямен шектеседі.

Ел солтүстігі мен батысында Грузиямен, шығысында және оңтүстік-шығысында Әзірбайжанмен, ал батысы мен оңтүстігінде Түркиямен шектеседі. Армения теңізге тікелей шыға алмайды, ал көрші мемлекеттермен шекаралары Кіші Кавказдың асу бермес қиын тау жоталары арқылы өтеді. Ел шебінің басым бөлігін Түркиямен және Әзірбайжанмен шекаралары құрайды, сол себепті тарихи кезеңдерде бұл елдермен шекара жанжалы жиі туындаған болатын. Осының бәрі Арменияның географиялық және геосаяси жағдайына өзіндік ықпал етеді.

Архентина, Аргентина, Аргентина Республикасы — Оңтүстік Американы орналасқан мемлекет.