Воскресенье, 19.05.2024, 10:39
Приветствую Вас Гость | RSS
Главная | Қазақша кітапхана | Регистрация | Вход
Меню сайта
Категории раздела
English [5]
Авиация [1]
Автоматтандыру [61]
Астрономия [8]
Аудит [20]
Ауыл шаруашылығы [33]
Әлеуметтану, Саясаттану [145]
Ән, Мәдениет, Өнер [53]
Биология, Валеология, Зоология, Анатомия, Медицина [426]
Биотехнология [19]
Бухгалтерлік есеп [12]
География, Экономикалық география, Геология, Геодезия [196]
Дінтану [31]
Ертегілер мен аңыздар [24]
Жер кадастрі [13]
Журналистика [16]
Жұмбақтар [15]
Информатика [0]
Кедендік іс [0]
Қазақ тілі, әдебиет, іс қағаздарын жүргізу [0]
Қазақ әдебиет тұлғалары [0]
Қазақ әдебиеті [0]
Қазақстан тарихы [0]
Қаржы, салық және салық салу, банк ісі, ақша несие және қаржы [0]
Қоршаған ортаны қорғау, Экология [0]
Құқық, Қоғам, Криминалистика [0]
Математика, Геометрия [0]
Мақал-мәтелдер [0]
Менеджмент, Маркетинг, Мемлекетті басқару [0]
Мәдениеттану [0]
ОБЖ [0]
Орман шаруашылығы [0]
Өндіріс, Өнеркәсіп, Құрылыс, Мұнай-газ, Электротехника [0]
Психология, Педагогика [0]
Русский язык [0]
Салт-дәстүрлер [0]
Спорт [0]
Тіл ғылымы, Филология [0]
Тарих [0]
Туризм [0]
Тұлғалар [0]
Физика, Химия [0]
Философия [0]
Халықаралық қатынастар [0]
Шешендік сөздер [0]
Шпаргалкалар, тесттер, ЕНТ, ПГК [0]
Шығарма [0]
Экономика, макроэкономика, микроэкономика [0]
Вход на сайт
Поиск
Календарь
«  Ноябрь 2014  »
ПнВтСрЧтПтСбВс
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
Архив записей
Друзья сайта
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Статистика

    Онлайн всего: 1
    Гостей: 1
    Пользователей: 0
    Мой сайт
    Главная » 2014 » Ноябрь » 14 » Клетканың құрылымдық компоненттері және оның қызметтері
    17:37
    Клетканың құрылымдық компоненттері және оның қызметтері

    Клетка – тірі ағзалардың өсуін, дамуын, зат алмасуы мен энергияның алмасуын қамтамасыз ететін генетикалық ақпаратты дайындап, сақтап, тарататын құрылымдық және функциональді бірлік.

    Клетка – өзара тығыз байланыста болатын ядро мен цитоплазмадан тұратын бүтін тірі жүйе. Сыртқы ортадан цитоплазма плазмалемма деп аталатын клетка мембранасымен (лат. membrana – қабықша) шектеледі. Плазмалемма – қалыңдығы 7-10 нм болып келетін жұқа, дегенмен тығыз, ақуыздар мен липидтердің молекулаларының белгілі бір заңдылықпен орналасуынан түзілген үлбір қабық.

    Қандай да болмасын клетка (прокариоттар немесе эукариоттар) негізгі үш функциональді құрылымдар – беттік кешен, цитоплазма және ядро аппаратынан тұрады.

    Беттік кешен – клетканың сыртқы ортамен және көршілес клеткалармен тікелей әрекеттесуін қамтамасыз ететін құрылым. Беттік кешеннің құрамына гликокаликс, плазматикалық мембрана (плазмалемма) және цитоплазманың кортикальды қабаты кіреді (5-кесте). Беттік кешен цитоплазмадан аса анық шектелмейді.

    Клетканың беттік кешені барлық клеткаларға тән барьерлік, тасымалдау және рецепторлық негізгі үш қызмет атқарады. Сондай-ақ, кейбір клетка түрлерінде осы аталып өткен негізгі қызметтерінен басқа бірқатар арнайы функцияларды да атқаруы мүмкін. Мысалы, өсімдік жасушаларында клетка қабықшасы механикалық тургор қызметін атқарады.

    Цитоплазманың құрамына гиалоплазма (матрикс, цитозоль), органеллалар және қосымшалар кіреді.

    Ядроның негізгі құрылымдық компоненттері кариолемма (кариотека), нуклеоплазма және хромосомалар болып табылады. Кейбір хромосомалардың ілгектері өзара өріліп, сол аймақта ядрошық түзіледі. Көбінесе ядроның құрылымдық элементтеріне хроматинді жатқызады. Дегенмен, анықтай келгенде хроматин – хромосома заты.

    Плазмалемма, кариолемма және кейбір органеллалар биологиялық мембраналардан түзілген.

    Категория: Биология, Валеология, Зоология, Анатомия, Медицина | Просмотров: 1395 | Добавил: nurphone | Рейтинг: 0.0/0
    Всего комментариев: 0
    avatar
    Made by Nurphone © 2024