Қазіргі замандағы ЭЕМ және олардың жүйелерінің жалпы архитектурасында икемді компонента болып программалық жасақтама  (ПЖ- Software) табылады. Программалық жасақтама аппараттық жасақтаманың (АЖ: Hardware) әртүрлі режімдердегі қызметін қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар есептерді дайындап, жөндеуден өткізу, шығару үрдістеріне ыңғайлы, жетілдірілген пайдаланушы интерфейсін береді. Қазіргі заманда «ЭЕМ архитектурасында аппараттық құралдар (яғни аппараттық жасақтама) басты орын алады» деген көзқарас өзгерді, себебі программалық құралдардың жаңалықтары аппараттық құралдардан басым түсуде (мұндай тенденциялар әртүрлі халықаралық көрмелерден де айқын көрінеді). Мысалы, мекемелерге қажетті автоматтандырылған жұмыс орындары (АЖО; инженер – жобалаушының, ғылыми қызметкерлердің, т,с,с,.) құндылығы тұрғысынан сәйкес класты компьютерлерден бірнеше есе басым түсуде. Сондықтан да, қазіргі уақытта программалық жасақтама аппараттық жасақтаманың мүмкіндіктерін жетілдіретін және онымен пайдаланушының белгілі бір программалық құралдардың негізінде тікелей жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін сыртқы қоршам болып табылады.

Аппараттық және программалық жасақтамалардың жиынтығы ЭЕМ – нің жалпы архитектурасын құрайды, ол ЭЕМ – нің есептеу ресурстарын қажет ететін әртүрлі есептермен анықталатын мәселелік ортамен (пәндік аумақтармен) байланысын жүзеге асырады (сурет 9).

Сонымен, программалық жасақтама – белгілі бір типтегі есептеуіш машиналар кластарына арналған, оның аппараттақ құралдарының жан – жақты қызметін,  сонымен қатар пайдаланушының оның есептеу ресурстарына мұқтаж кез келген есептерін шығаруын жүзеге асыратын программалар жиынтығы.

ЭЕМ-ға арналған программалық жасақтамаларды функционалдық қызметтеріне байланысты төмендегідей түрлерге бөледі:

—  жүйелік ПЖ;

-  инструменталдық ПЖ;

—  қолданбалы ПЖ;