Цитоқаңқа немесе клетка қаңқасы үш компоненттен түзілген. Оларға микротүтікшелер, микрофиламенттер және аралық филаменттер жатады.

Микротүтікшелер клетканың бүкіл цитоплазмасын тесіп өтеді. Әрбір микротүтікше диаметрі 20-30 нм іші қуыс цилиндр тәрізді. Олардың қабырғалары 6-8 нм. Микротүтікшелер  қабырғасы спираль түрінде бірінің үстінде бірі бұралаңдаған 13 жіпше – протофиламенттерден құралған. Осындай әрбір жіпше тубулин ақуыздарының димерлерінен құралады. Әрбір димер          a және b &n ... Читать дальше »

Ми қыртысының қалыпты қызметі қозу және тежелу процесінің өзара әрекеттесуі нәтижесінде қалыптасады. Қозу процесі шартты рефлекстің пайда болуын қамтамасыз етсе, тежелу процесі — оны жойып, өшіріп отырады. Тежелу процесі рефлекстік реакцияларды ретке келтіріп, жетілдіріп отыруга жағдай туғызады.

Ми қыртысында байқалатын тежелу шартгы және шартсыз болып жіктеледі. Шартсыз тежелу бүкіл жүйке жүйесіне тән құбылыс, ол ОЖЖ-нің кез келген бөлімінде байқалады. Шартсыз тежелу шапшаң, кенеттен пайда болады да, онша ұзаққа созылмайды. Тежелудің бұл ... Читать дальше »

Сабақтың мақсаты: адам анатомиясы мен физиологиясы тұрғысынан шылым шегудің денсаулыққа зиян екендігі жайлы алғашқы ұғымды қалыптастару :

— жеке бас пен әдеп мәдениетіне баулу

— алған білімді талдау өмірде қолдана білуге үйрету

... Читать дальше »

1. Биология саласында XVII ғасырдың соңы мен XIX алғашқы жартысындағы аралықта қалыптасқан эволициялық көзқарастар.
   Тірі табиғатты жүйелеуде аса зор еңбек сіңірген швед ғалымы Карл Линней (1707-1778) болды. Ол түрдің табиғи жан-жақтылығын және ақиқат барлығын айта келіп, түр-құрылысы жағынан ұқсас, көбеюі кезінде өздеріне ұқсас ұрпақ беретін көптеген туыстас ағзалар жиынтығы деді. Линней түрді латын тілінде қос атпен атауды (биноминальдық номенклатура) тәжірибе енгізіп, оны жүйелеуге негіз етіп пайдаланды. Жақын түрлер туысқа, туыстар отрядқа, отрядтар класқа бір ... Читать дальше »

Қозудың жұмыс миокардының аса көп жасушаларын қамтуы осы жасушалардың бетінде теріс зарядтардың пайда болуын тудырады. Жүрек қуатты электр генераторына айналады. Жоғары электрлік өткізгіштігі бар дене ұлпалары жүректің электрлік потенциалын дене бетінен тіркеуге мүмкіндік береді. Жүректің электрлік  белсенділігін зерттеудің В. Эйтховен, А.Ф. Самойлов, Т.Льюис, В.Ф. Зеленин және т.б. ұсынған осындай әдістемесі электрокардиография деген атқа ие болды, ал оның көмегімен тіркелетін қисық электрокардиограмма (ЭКГ) деп аталады.  ... Читать дальше »

Үшканалды автоматты режимде жұмыс істейтін ЭКЗТ-12-03 «Альтон» электрокардиографының техникалық мәліметтері:

Электрокардиограф кернеуі 110- 220 Вт-қа дейінгі, жиілігі 50 Гц айнымалы токпен; ішкі қоректендіру көзінен- 12,6 В аккумулятордан  қоректенеді.

Электрокардиосигналдардың ену кернеуінің диапазоны&nbs ... Читать дальше »

Эндоплазмалық тор (ЭПТ) немесе эндоплазмалық ретикулум (ЭР) көптеген қатпарлары түзіп жататын мембранамен қапталған біріңғай үзілмейтін компартмент (15-сурет). Сондықтан электронды-микроскопия суреттерінде ЭР көптеген түтіктер, жалпақ немесе дөңгелек цистерналар, мембраналық көпіршіктер секілденіп көрінеді.

ЭР мембраналарында клетканың тіршілігіне қажетті әртүрлі заттардың алғашқы синтездері жүреді. Ол заттардың алғашқы синтезі деп атауымыз шартты, өйткені эндоплазмалық ретикулумнан синезделіп шыққан заттардың молекулалары әрі қарай клетканың ба ... Читать дальше »

Эндоцитоздың бірнеше түрлері бар. Олар пассивті (белсенді емес) және активті (белсенді) трансмембраналық тасымал. Эндоцитоз кезінде тасымалдау плазмалемма арқылы жүзеге асады. Сондай-ақ, эндоцитоздың пиноцитоз және фагоцитоз деген күрделі тәсілдері болады.

Пиноцитоз дегеніміз —  (грек. pino – ішемін)  сұйық коллоидты бөлшектерді клетканың қоршап алуы, ал фагоцитоз (грек. phagos – жеуші) – тығыз заттарды қоршау. Пиноцитоз бен фагоцитоздың механизмдері әртүрлі.

... Читать дальше »

Термодинамиканың I заңына сәйкес: энергия пайда болмайды және жойылмайды, ол тек қана жұмысты жасауға қолайлы энергияның бір түрінен екінші түріне ауысады. Клетка ақуыздардың, кљмірсулардың және майлардың қорытылуы кезінде пайда болып, клеткаға келіп түсетін амин қышқылдарының, моносахаридтердің және май қышқылдарының байланыстарында болатын энергияны қолданады.

Қоректік заттардың катаболизмін сызба-нұсқа ретінде келесідей сипаттауға болады. I кезеңде олар мономерлерге дейін ыдырайды. II кезеңде қоректік заттың табиғатына қарамай, ацетилкоэнзим ... Читать дальше »

Эпифиз немесе пинеальдық без омыртқалы жануарлардың барлық класында кездеседі. Ол тек қолтырауын (крокодил) мен кит тәрізділерде ғана болмайды, бірақ бұл жануарлардың ортаңғы миының үстінде эпифиздік ұлпалар табылған.

Салқын қанды жануарлар эпифизі фоторецепциялық аппарат болса, сүт қоректілерде ол эндокриндік без болып есептеледі. Мысалы, кесірткенің төбелік көз деп аталатын мүшесінде көз бұршағы мен көздің торлы қабығының элементеріне ұқсас құрылымдар табылған. Бұл құрылым жарық өзгерістерін қабылдап, жануардың сыртқы орта жарықтығының өзгеріс ... Читать дальше »

Анық ядро тек қана эукариоттарда кездеседі. Прокариоттарда  хромосома секілді ядро құрылымдары бар, бірақ олар арнайы компартмент түзбейді. Көпшілік клеткаларда ядроның пішіні шар тәріздес, дегенмен кей кездерде сақина, таяқша, ұршық, бұршақ тәрізділерді де кездестіруге болады. Ядролардың мөлшері 3-тен 25 мкм-ға дейінгі аралықта ауытқиды. Ең ірі ядро жұмыртқа клеткасында болады. Адам жасушаларының көпшілігінде бір-ақ ядро болады, дегенмен екі ядролы клеткалар да кездеседі. Кей жағдайларда екі немесе көп ядролылық полиплоидиямен байланысты (грек. polyploos – көп реттілік, eidos – түр). Полиплоидия дегеніміз клетк ... Читать дальше »

Ибн Синаны еске түсірген кезде, көпшілік былай деп айтады: «Иә, біз оның кім екенін білеміз,» — бұл адамның соншалықты атақты екенін көрсетеді.

Ғалымның толық аты-жөні Абу Али Хусейн ибн Абдаллах Ибн Сина, еуропалық дәстүр бойынша ол Авиценна деген атпен мәлім. Ибн Сина өзінен кейін зор шығармашылық мұра қалдырып кетті: ертедегі деректерге қарасақ, ол 456 жуық еңбек жазды, бірақ бізге дейін оның 240 кітабы ғана жетті, ол еңбектер поэзия мен философиядан бастап, геология және астрономиямен аяқталып, білімнің барлық саласына арна ... Читать дальше »

Мазмұны
Кіріспе
І Тарау
1. Арал теңізінің зерттелуі
1.1 Арал теңізінің зерттелу тарихы
1.2 Арал маңы табиғи ресурстарын және оны тиімді пайдалану жолдары

ІІ Тарау
2. Арал теңізінің экологиялық мәселелері
2.1 Арал теңізінің экологиялық мәселесі
2.2 Арал теңіз мәселесі жөніндегі іс-шаралар
Қорытынды
Қосымша
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
АРАЛ ТЕҢІЗІ — Өзбекстан мен Қазақстан (Қызылорда және Ақтөбе обл.) жерінде, Тұран ойпатының шөлді белдемінде, Үстірттің ... Читать дальше »

Мазмұны

1. Аннотация
2. Кіріспе.
3. Негізгі бөлім.
3.1. Балапандарды бағып – күту әдістері.
3.2. Балапандарды еденінде бағып – күту гигенасы.
3.3. Балапандарды торда бағып – күту гигиенасы.
3.4. Балапан қораларына қойылатын гигиеналық талаптар.
3.5. Балапан қораларындағы микроклимат және оны жетілдіру.
3.6. Балапанды өсіру гигиенасы.
4. Техникалық қауіпсіздік.
5. Қорытынды.
6. Қолданылған әдебиеттер.

1 Кіріспе
Өндірістік құс шаруашылығы нарық с ... Читать дальше »

Жоспар
I. Кіріспе
1.1 Белоктар химиясына сипаттама
II. Негізгі бөлім
2.1 Белоктардың аминоқышқылдық құрамы
2.2 Аминоқышқылдардың жіктелуі
2.3 Белоктардың физика-химиялық қасиеттері
2.4 Белоктардың құрылымдық ұйымы
2.5 Белоктардың жіктелуі және биологиялық қызметі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылган әдебиеттер.
1.1 Белоктар химиясына сипаттама.
Тірі организм өзіне тәнқұрылымдық ұйымы мен биологиялық қызметтері арқылы сипатталады. Организмнің осы құрылымдық ұйымының қызметінде белоктар өте маңызды роль атқарады, яғни белоктар басқа органикалық заттардың алмасуына келмейді, өйткені олардың өзінше ерекше құрылымдық ұйымы бар.
Белоктар дегеніміз-аминқышқылы қалдықтарынан тұратын, құрамында азоты бар ... Читать дальше »

Ж О С П А Р:

І. КІРІСПЕ:
1. БЕЛОКТАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ, ФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
2. БЕЛОКТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ, ҚҰРАМЫ.
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ:
3. БЕЛОКТЫҢ ҚҰРЛЫСЫ
4. БЕЛОКТАРҒА ТҮСТІ РЕАКЦИЯЛАР
ҚОРЫТЫНДЫ:
5. БЕЛОКТАРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ МАҢЫЗЫ МЕН ОЛАРДЫҢ ТАБИҒАТТА ТАРАЛУЫ

КІРІСПЕ
1. Белоктардың жалпы сыпаттамасы және физикалық
— химиялық қасиеттері
Академик В.И. Вериадскийдің есебі бойынша жер жүзіндегі тірі организмдердің салмағы 10 т. тең екен. Ал осы барлық тірі орг ... Читать дальше »

Кіріспе.
Бидай — бүкіл әлемде 148 елдің негізгі азық-түлігі болып табылады және көптеген елдердің экономикасында ерекше орын алады. Бүкіл дәнді дақылдар өнімінің 60% мөлшері бидайдан алынады.
Бидайдың жиырмадан астам түрі бар. Солардың ішінде ең көп тарағамы—жұмсақ бидай. Бұл дақылдын, алуан түрлі сорттары бар және олар жер шарының барлық аймақтарында егіледі. Біздің елімізде бидай ауа райы өте қатал Якут АССР-і жерінде, мүлде қар жатпайтын Закавказ айма- ғында, Қазақстан мен Орта Азияның аса құрғақ алқаптарында және Приморьенің ылғалды аудандарында өсіріледі.

Азық-түлік өнімі ретінде бидайдың көптеген аса бағалы қасиеттері бар. Бидай дәні — аса құнарлы да қуатты азық, оны сақтау да қиын емес, бір жерден екінші жерге тасып же ... Читать дальше »

ЖОСПАР
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім.
Биология пәнін оқыту әдістері
2.1 Оқыту әдістері және оның түрлері
2.2 Жаңа материалды оқытудың методтары
2.3 Білімді бекітудің методтары
ІІІ Қорытынды
Әдебиеттер

І Кіріспе

Оқушылардың пәндер мен тірі табиғат құбылыстары танымынан сабақ үлге ... Читать дальше »

Мазмұны
Кіріспе…………………………………………………………………………………………………..3
1. Биология кабинетінде тірі табиғат бұрышын ұйымдастыру………………..4
1.1 Өсімдіктану курсы бойынша табиғи материалдарды қолдану……………8
1.2 Жануартану курсы бойынша ылғалды препраттар мен
аквариумды сабақтарда қолдану……………………………………………… ... Читать дальше »

Жоспар

1.Биология сабақтарындағы оқыту әдістерінің әртүрлілігі.

2. 6 сынып биология сабақтарында пайдаланатын әдістер.
2.1. «Өсімдік жасушасының құрылысы» тақырыбында қолданылатын тірек сызбалар.
2.2. Тест сұрақтарын қолдану.
2.3. Ойын элементтерін қолдану.

... Читать дальше »

Бүйректер патофизиологиясы
Бүйректердің негізгі қызметтері су-тұз тепе-теңдігін қамтамасыз ету және белгілі бір заттарды, соның ішінде азот күлдерін ағзадан шығару болып табылады. Бұлардан басқа олар қышқылды-сілтілік гомеостазды ұстауға, артериялық қысымды реттеуге, эригропоэзге, гемокоагуляцияға қатысады.
Бүйректердің қышқылдық-сілтілік тепе-теңдікке қатысуы, оларда жүретін ацидо және аммониогенез процесстеріне байланысты, ацидогенез дегеніміз каналшалар клеткаларында бос Н* иондарының жасалуы және олардың канал ішіне бөлініп шығуы болады. Карбон-гидраздардың қатысуымен реакция жүреді, ол СО2 + Н2О + -> Н2СО3 -► Н+ + НСО3-. Бикорбонат анионы НСО3 реабсорбцияға түседі, бұл процесс реттеліп тұрады. Алкалозға қарай ығысу болса, реабсорбция қаналады да не ... Читать дальше »

Кіріспе.

Денсаулық баға жетпейтін жалғыз ғана асыл дүние. Ол жақсы болу үшін не уақытты, не күш-жігерді , не еңбекті, тіпті барлық дүниені аямай жұмсау керек.Денсаулық үшін өмірдің бір бөлімінде қиюға болады.Денсаулықсыз өмір қызық- сыз әлем деп санаймын.

М.Монтень.

... Читать дальше »

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім
1. Жетісу аймағының табиғат-райы және әлеуметтік – экономикалық ерекшеліктері.
2. Табиғат қорларың ластануы және оны пайдалану.
3. Республикамыздағы экологиялық проблеммалардың
даму жағдайы және одан сақтану шаралары.

... Читать дальше »

Кіріспе
І Бөлім
ЖПФ бұзылу себептері мен түрлері.
1.1. ЖПФ бұзылу түрлері.
1.2. ЖПФ бұзылу себептері.
ІІ Негізгі бөлім
ЖПФ түрлері зақымдықтары.
2.1. Мидың маңдай бөлімінің зақымдануынан жоғарғы қабыршақ функциясының бұзылуы.
2.2. Мидың желке және желке шүйде бөліктерінің әлсіреген кезінде жоғары қабыршалық функциялардың бұзылуы.
2.3. Маңдай жүйесінің бұзылу кезінде интеллектуалды процестердің ерекшеліктері.
ІІІ Қорытынды
IV Қолданылған әдебиеттер.

Кіріспе

1.Психологи ... Читать дальше »

Жүрек пен қан тарайтын тамырлардың ауруынан жиі өліп кетеді, сондықтан осындай сырқаттарды күтуде ме-йіркеш ролі өте зор әрі жауапты.
ТАМЫРДЫҢ СОҒУЫН АНЫҚТАУ
Жүректен шыққан қан қимылының әсерінен тамыр қабырғаларында болатын түрткі ... Читать дальше »

Мазмұны
Аннотация
Нормативті сілтемелер
Синхронизация
Кіріспе
І. Негізгі бөлім
1.1. Жұмыртқа өнімінің қолдану аймағы және мәні
1.2. Жұмыртқа өнімінің сапасына қойылатын талаптар
1.3. Жұмыртқа өнімінің қасиеттері мен оларға сипаттама
Техника қауіпсіздігі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Аннотация
Құс шаруашылығы пәнінен мен құс өнімі «Жұмыртқа» тақырыбы туралы курстық жұмыс жаздым. Курстық жұмыс 20 беттен құралған. Онда мынадай тақырыптар қарастырылады. Негізгі бөлімде: Жұмсыртқа өнімінің қолдану аймағы және мәні, жұмыртқа өнімінің сапасына қойылатын талаптар, жұмыртқа өнімінің қасиеттері мен оларға сипаттама деген тақырыптарды қамтиды. Техника қауіпсіздігі мен қор ... Читать дальше »

Мазмұны

Кіріспе………………………………………………………………………………………………………..6
Негізгі бөлім…………………………………………………………………& ... Читать дальше »

Мазмұны
Кіріспе…………………………………………………………………………………………………………3
І Әдебиетке шолу
1.1 Ішкі секреция бездерінің физиологиясы және функциялық реттелу жолдары……………………………………………………………………………………………………….5
1.2 Гормонда ... Читать дальше »

ҚАЗАҚСТАНДА ӨСЕТІН ЖЕМІС ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ СОРТТЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Жеміс өсіру шаруашылығында сорттың ерекше маңызы бар. В. И. Мичурин өзінің еңбектерінде «Әрбір ағаштың жылма-жыл жоғары өнім беру қабілеті — бағалы сорт сапаларының бірі» деп әлденеше рет атап көрсетті. Егер овощ шаруашылығында аз өнімді немесе төзімсіз сорттарды тез арада жақсы сорттармен алмастыруға мүмкіндік болса, ал бау шаруашылығында сортты іріктеп алған кездегі жіберілген қатені кейін тузеу қиынға соғады. Сондықтан бау ағаштарын еккенде сорттарды дұрыстап іріктеп алу мәселесіне ерекше назар аудару қажет.

Жеміс-жидек ағаштарының сорттары өте көп. Әдебиеттерде мыңға жуық сорттарға сипаттама берілген, ал бұталардың ішінде шаруашылық жағынан өте қолайлы және биологиялық ... Читать дальше »

Мазмұны

І.Кіріспе………………………………………………………………………………………….3
ІІ.Негізгі бөлім……………………………………………………………………………&hell ... Читать дальше »

ЖОСПАР

Кіріспе
І бөлім. Қалыпты және зақымдалған жағдайдағы гнозистік мәселелер.
1.1. Қалыпты жағдайдағы гнозис және оның түрлері.
1.2. Гнозистің мида ұйымдасуы мен оның зақымдалуы.

ІІ бөлім. Түрлі зақымдардан гнозистің бұзылуы.
2.1. Мидың маңдайлық бөлімдері әлсірегенде гностикалық процестердің бұз ... Читать дальше »

Мазмұны

Кіріспе
Негізгі бөлім
1.1. Қан жүйесінің патологиялық физиологиясы
1.2. Анемия және олардың түрлері
1.3. Лейкоцитоздар, лейкопения және олардың түрлері
1.4. Қан айналысының патологиялық физиологиясы
1.5. Дененің бір мүшесінде қан айналысының бұзылуы
1.6. Қан тамырларының аурулары
2. Өзіндік зерттеу
3. Тіркелген мәліметтер
3.1. Лейкоз кезіндегі иттің қанының формалық элементтері
3.2. Артерия және вена қан тамырлары қысымының көрсеткіштері
3.3. Сфигмоманометр
Тех ... Читать дальше »

Жоспар:

Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Нарық жағдайында экологияның экономикалық
құқықтық маз ... Читать дальше »

Кіріспе
Оқушылардың денсаулығы басты назарда
Балалардың салауатты өмір сүруін отбасынан, балабақшадан бастап, одан кейін мектепте жалғастыруымыз керек.
Мектебіміздегі жан-жақты жабдықталған валеологияға арналған оқу бөлмесіне оқушылар қызығушылықпен келіп, сабақ барысында көп ақпарат алғылары келеді.
Оқушыларды дәрігерлік бақылаудан өткізгеннен кейін әр оқушыға жеке денсаулық паспорты арналды. Бұл жұмысты дәрігер, валеология пәнінің мұғалімі және сынып жетекшісі бірігіп атқарды. Нәтижесінде денсаулығында кінәраты бар балалар анықталды: көз жанары нашар, есту қабілеті төмен, дене сымбаты бұзыла бастаған, жүйке жүйесі ауыратын, асқазаны мазалайтын оқушылардың денсаулық мәселесі мұғалімдерді де ойландырды. Осының барысында оқушылардың денсаулық ди ... Читать дальше »

МАЗМҰНЫ

Кіріспе…………………………………………………………………………………3
1 Әдебиетке шолу…………………………………………………………………..4
1.1 Лейкоз туралы түсінік………&hell ... Читать дальше »

Жоспар :
1)мүшелер мен мүшелер жүйесі.
2) Жүйке жүйесі.
... Читать дальше »

Жоспар:
1)Қан кету дегеніміз не?
2) Жаралар және олардың асқынулары туралы түсінік.
... Читать дальше »

Орал өңіріндегі көнеден қалған тамаша ескерткіштің бірі, ол – Шалқар көлі. Шалқар көлі айрықша экологиялық, ғылыми, мәдени, рекреациялық және эстетикалық құндылығы бар көл. Көл Орал қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 75 шақырым жерде, Теректі ауданында орналасқан. Бұл Батыс Қазақстан облысындағы ең терең, ірі су айдыны. Бұл табиғат су айдыны өте көне болып саналады, оның қашан пайда болғаны күні бүгінге дейін талас тудырып келеді. Алайда бір «версия» мейлінше көңілге қонымды. Көл Каспий шегінен мың жыл бұрын тартылған бұрынғы Хвалын теңізінің жұрнағы, сол себепті де тарихқа дейінгі кезде бүкіл қазіргі Каспий маңы ойпаты орнында жоғарыда айтылған теңіз болған. 
Есте жоқ ескі заманнан бері Шалқар көлі адам назарын өзіне тарқан, оның жағасын оғ ... Читать дальше »

Жабындық ұлпалардың негізгі атқаратын қызметі сол, олар осімдікті кеуіп қалудан және сыртқы ортаның қолайсыз әсерінен сақтайды.Шығу тегіне байланысты жабындық ұлпаларды үш топқа болуге болады: эпидермаға, қабыққа, қыртысқа.

Эпидерма. Протодермадан пайда болатын алғашқы жабын ұлпасы. Олар жапырақты және жас сабақтарды жауып тұрады. Коп жағдайда эпидерма бір қабат тірі, тығыз орналасқан, хлорофилдері жоқ клеткалардан тұрады. Клетка қабықшалары әдетте иректелген болып келеді, соған байланысты олар өзара тығыз байланыса алады. Қабық ... Читать дальше »

Темекіні тұтатқаннан кейін, оның құрамындағы у-лы заттар, шылым шегу арқылы өкпеге енгеннен кейін денсаулыққа айтарлықтай қауіп төндіреді. Ол улы заттар, ауыз және өкпе арқылы қанның құрамына өтеді. Бұл заттарды үш топқа бөледі: никотин, смола заттары және ысты газ. Сонымен қатар темекі түтінінде синилдік қышқыл, канцерогенді және радиоактивті изотоптар бар.

заттардың ішіндегі бәріне белгілісі – никотин. Ол өкпеден қанайналым мүшелеріне өтеді де басқа әртүрлі органдарға жағымсыз әсерін тигізеді. Никотин – у, оны үлкен мөлшерде қолдан ... Читать дальше »

Қазіргі кезде цитологияның зерттеу тәсілдері мен әдістері әр алуан. Цитологиялық әдістерді оптикалық, цитофизикалық, ультрақұрылымды зерттеу, цитохимиялық, гистохимиялық және т.б. әдістерге топтастыруға болады. Клетка органоидтарының құрылысы, ультрақұрылымы мен функциясы жарық және электронды, қараңғы өрісті, фазалы-контрасты, поляризациялы, люминесцентті микроскопия және тағы басқа әдістер арқылы зерттеледі.

Жарық және электронды, қараңғы өрісті, фазалы-контрасты, поляризациялы, люминесцентті микроскопия әдістері фиксацияланған клеткалардың құ ... Читать дальше »

Топырақ — тірі дене. Топырақтың құрамында тек өлі минералды заттар ғана емес, әр кезде азды — көпті тірі организмдер,түрлі микроорганизмдер мен қарапайым майда жәндіктер болады. Бұлар топырақтың тірі бөлігін құрайды. Микроорганизмдер табиғаттың ыстық – суығына да, оттегінің бары жоғына да, ортаның қышқылдығы мен сілтілігіне де қарамайды, барлық жағдайға бейім келеді. Тек оларға қажетті ылғал мен қорек зат болса болғаны, сондықтан олар табиғаттың барлық бұрышында да кездеседі. Олар топырақтың бір бөлігі болып саналады. Топырақтың тірі бөлігіне өсімдіктердің тірі тамырлары да жатады, өйткені өсімдіктің тамырынсыз топырақ пайда болмайды.

... Читать дальше »

Ақмаржан күрішімен аты шыққан аймақта ала жаздай атыз жағалаған дихан қауымының маңдай тері зая кетпей, биылғы егін бітік шықты. Жер ананың сыйын төкпей-шашпай жинап алу қарекеті де ойдағыдай жүргізіліп, ел қырманы күміс дәнге толды. Молшылық айында мол несібеге кенеліп, зор қуанышқа бөленген Сыр жұртшылығы жылдағы дәстүрге сай «Алтын дән-2011» мерекесін атап өтті.

Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің студенттер сарайында белгілі ғалымдар, аудан әкімдерінің орынбасарлары ауыл шаруашылығы құрылымдары жетекшілеріні ... Читать дальше »

Тірі организмдердің таралуы бірінші кезекте өздері мекендейтін ортаның жағдайымен анықталады. Барлық тірі және өлі объектілер, жануарлар мен қоршаған өсімдіктер, олармен өзара тікелей байланыста болатын мекен ортасы деп аталады.

... Читать дальше »

Қозу физиологиясы. Тірі организмдер екі түрлі қалыпты жағдайда болады: физиологиялық тыныштық және физиологиялық белсенділік. Физиологиялық тыныштық деп организмнің көзін жұмып, тыныш, ештеңені ойламай, тыңдамай, денесін босатып, демалып, ояу жатқан қалпын айтады. Бұл кезде организмнің өзінің тіршілігіне қажетті құрылымдары (жүрек-қан тамырлар, тыныс алу, зәр шығару т.с.с) белгілі шамада қызмет атқарады және, мысалы, ұлпалардың клеткаларында белгілі мөлшерде зат алмасуы жүріп жатады. Осындай қалыпта жатқанда сыртқы ортаның қандай да болмасын бір жағдайлары әсер етсе, организм физиологиялық тыныштықтан физиологиялық белсенділікке ауысады. Организмнің қандай да болмасын жеке мүшесі немесе мүшелер жүйесі, тіпті бүкіл организмнің қызмет атқаратын жағдайын физиологиялық белсенділік дейді.
... Читать дальше »

Тыныс алу жуйесі жануарлар дүниесінің даму жолында әр түрлі  өзгерістерден өтеді. Бұл  өзгерістер тіршілік ортасының жағдайларымен байланысты болады. Суда тіршілік ететін қарапайым организмдерде (бір торшалы және  төменгі сатыдағы көп торшалы арнаулы тыныс мүшелері болмайды. Суда еріген оттегіні олар денесін қаптаған қабықша арқылы сіңіреді. Тыныс алудың мұндай  түрі н диффузиялы тыныс алу деп атайды.

... Читать дальше »

Жоспар

1. Клеткалық инженерия.
2. Клеткалық инженерияның мәселелері.
3. Сомалық клетканың гибридизациялары.
Қазіргі кездегі жағдайлардағы ЖОО негізгі міндеттері жан-жақты дамыған, өзінің білімін үздіксіз толықтырып және тереңдетуге қабілетті, сондай-ақ идеялық, теориялық және кәсіби деңгейін жоғарлататын, ғылыми-техникалық прогрестің қарқынды жүруіне қатысатын мамандарды дайындау болып табылады.

... Читать дальше »

Жапалақ құс. Жапалақтар сыртқы белгілеріне қарағанда, күндізгі жыртқыш кұстарға ұқсас болғанымен, систематикалық жөнінен олардан анағүрлым алыстау тұрады.
Олардың арасындағы кейбір ұқсастықтар тіршілік жардайларының үқсас болуының нәтижесінен келіп шыққан.
... Читать дальше »